Formula 1 Parc Ferme Nedir?

Parc Ferme; Formula 1 yarışlarında 2003 yılından günümüze dek uygulanan bir FIA kuralıdır. Fransızca bir kelime olan Parc Fermé‘nin, Türkçe karşılığı “Kapalı Park” anlamına gelir. Cumartesi günü sıralama turlarının bitimi ile başlayıp, pazar sabahı yarışa kadar aracın kapalı bir park alanında, araç üzerinde herhangi bir değişikliğe izin verilmeden bekletilmesidir. Parc Ferme boyunca araç üzerinde belirli istisnalar dışında değişiklik yapılamaz, bu istisnalar soğutma çalışmaları ve lastik basıncı kontrolleridir. Bunun haricinde, araca bir yakıt ikmali, lastik ve kanat değişimi, süspansiyon ve diferansiyel oranları vb. etken elemanlar değiştirilemez. Peki, Parc Fermé kuralı basit, ama amaç ne?

Formula 1 Parc Ferme kuralının amacı nedir?

Parc Ferme kuralı ile takımların dikkat etmesi gereken en önemli unsurlar; lastikler ve yakıt. Pilot; sıralama turlarını hangi lastikle bitirdiyse, yarışa o lastiklerle başlayacaktır, şayet bu lastikler hasarlıysa, yarışa bunlardan daha fazla kullanılmış lastik setiyle başlanacak, Bu kuralın en büyük amacı şu: Takımlar, sıralama turları için sıfır set lastik, yarış için sıfır set lastik kullanıyordu. Dolayısıyla Pirelli tarafından verilmiş lastik setlerini doğru kullanabilen ve bunu uygulayabilen takımlar, hem lastik avantajı sayesinde üst sıralarda yarışa başlıyor, hem de sıfır set lastikle yarışa başladığı için geç pit stop yapıyordu. Bu durumun önüne geçilmesi Parc Fermé kuralının en büyük iki amacından biri. Bir diğer önemli amaç ise yakıt.

Sıralama turlarının bitiminden yarışın başlangıcına kadar otomobile yakıt ikmali yapılmayacak. Parc Ferme kuralının en büyük iki amacından biri budur ve bu kural bütün yarış stratejilerinin değişmesine neden olmaktadır. Parc Ferme’den önce takımlar yakıt durumunu tabiri caizse kafalarına göre en iyi düzeyde ayarlıyorlardı. Sıralama turları ve yarışı iki ayrı bütün olarak düşünürken, Parc Ferme kuralı ile bir tümün iki yarımı olarak görmek zorundalar. İki ihtimalleri var: Sıralama turlarında hafif depoyla piste çıkacak ve ön sıralarda yarışa başlayıp erken pit stop yapacaklar, ya da sıralamalarda ağır depoyu tercih edip yarışa arkalardan başlayacak ama geç pit stop yapacaklar. 2003 yılından 2009 yılına dek takımlar için yakıt stratejisi oldukça büyük bir öneme sahipti. 2009’da ne mi oldu? Yakıt ikmali tamamen kaldırıldı. 2009 yılından beri Formula 1 araçlarının hepsi, yarışa yetebilecek düzeyde yakıt alıyor ve yarış esnasında yakıt ikmali yapmıyor. Böylelikle Parc Fermé kuralının en büyük amacı lastikler olarak kalıyor.

Parc Ferme kural ihlali cezası nedir?

2016 yılında Mercedes pilotu Lewis Hamilton‘un başına gelmiş ve oldukça çok konuşulmuştu. Parc Ferme kuralı aktif olduğu bir zaman diliminde, yani sıralama turları – yarış arasında ki zamanda araçta değişiklik yapılmıştı. Vites kutusu sökülüp, temizlenmişti. Bu durumu, Parc Ferme kuralı için bir ihlal olarak değerlendiren FIA, Lewis Hamilton’a ceza kesmişti. Parc Ferme kuralının ihlal edilmesi cezası; yarışa pitten başlamaktır. Lewis Hamilton’da yarışa pitten başlamıştır. Yarışa pitten başlamak oldukça sıkıntılı bir durum, keza cezayı alan pilot, henüz daha pit yolundayken, yarışa son sıradan başlayan kişi bile start düzlüğünün sonuna gelmiş oluyor. Lewis Hamilton bu cezanın ardından şu ifadelerde bulunmuştur: “Pitten başlamayı sevmiyorum herkesin geçmesini bekliyorsunuz, ben daha köşeyi dönenene kadar tüm araçlar düzlüğe çıkmış olacaklar. Birinci turda kaza ihtimali var ve bu durum beni kazadan koruyabilir ancak ben kazadan korkmuyorum ve böylesi bir şey için on saniyeden fazla süre kaybetmek istemiyorum.”.